فهرست مطالب |
ایکیگای چیست؟
ایکیگای چیست، ایکیگای (Ikigai) واژهای ژاپنی است که به معنای “دلیل وجود” یا “دلیل بیدار شدن از خواب در صبح” است. این مفهوم نشاندهندهی عواملی است که به زندگی افراد معنا و هدف میبخشند. در واقع، ایکیگای نقطهی تلاقی چهار عنصر اصلی زندگی است: آنچه که دوست دارید، آنچه که در آن مهارت دارید، آنچه که دنیا به آن نیاز دارد، و آنچه که میتوانید از آن کسب درآمد کنید.
ریشههای فرهنگی ایکیگای
ایکیگای از فرهنگ غنی ژاپن سرچشمه میگیرد. در این فرهنگ، یافتن تعادل بین جنبههای مختلف زندگی و رسیدن به آرامش درونی بسیار مورد توجه قرار دارد. مفهوم ایکیگای به انسانها کمک میکند تا هدف واقعی زندگی خود را پیدا کنند و با پیگیری آن، زندگی معناداری داشته باشند.
چهار عنصر اصلی ایکیگای
برای درک بهتر ایکیگای، نیاز است که چهار عنصر اصلی آن را بررسی کنیم:
آنچه که دوست دارید (عشق)
این بخش شامل فعالیتها و علاقههایی است که شما از انجام آنها لذت میبرید. این علاقهها میتوانند شامل هنر، ورزش، موسیقی، نویسندگی و یا هر چیز دیگری باشند که به شما احساس خوشبختی میدهد.
آنچه که در آن مهارت دارید (مهارت)
این بخش شامل تواناییها و مهارتهایی است که شما در طول زندگی خود کسب کردهاید. این مهارتها میتوانند حرفهای، فنی، هنری یا حتی شخصی باشند. شناسایی و استفاده از این مهارتها در راستای ایکیگای بسیار مهم است.
آنچه که دنیا به آن نیاز دارد (نیاز)
این بخش نشاندهندهی نیازهای جامعه و جهان است. درک این نیازها و تلاش برای پاسخگویی به آنها میتواند یکی از مهمترین بخشهای ایکیگای باشد. از محیط زیست گرفته تا مسائل اجتماعی و اقتصادی، همه و همه میتوانند جزو این دسته باشند.
آنچه که میتوانید از آن کسب درآمد کنید (درآمد)
این بخش به فعالیتها و کارهایی اشاره دارد که میتوانید از طریق آنها درآمد کسب کنید. ترکیب این عنصر با سه عنصر دیگر میتواند به شما کمک کند تا یک زندگی پایدار و موفق داشته باشید.
ایکیگای چیست
۶ الگو و کاربرگ جهت یافتن ایکیگای شخصی خودتان
آیا امروز صبح با انگیزهای خاص از خواب بیدار شدید؟
ما اغلب در جریان زندگیمان معنای واقعی کارهایی که انجام میدهیم را نمیدانیم و بدون آگاهی از نحوه زندگی پیش میرویم.
اما زندگی نباید اینگونه باشد. روش ژاپنی ایکیگای در پیدا کردن انگیزه و شکلدهی به زندگی فعلی و آیندهمان کمک میکند. ایکیگای، که برای هر فرد منحصربهفرد است، توجه ما را به جایی جلب میکند که پیشه، زندگی حرفهای و مأموریت ما در آن تلاقی میکنند. (میتسوهاشی، ۲۰۱۸؛ گارسیا و میداشز، ۲۰۱۸).
این مقاله با کاربرگها و الگوهای متنوع، به شما کمک میکند تا ابزارها و روشهای بهتری برای شناسایی ایکیگای شخصی خود پیدا کنید.
اما پیش از آن میتوانید سه تمرین معنا و ارزش زندگی را بهصورت رایگان دانلود کنید. این تمرینهای خلاقانهی علمی در شناخت ارزشها، انگیزهها و اهداف کمکتان میکند. همچنین، از طریق آنها میتوانید الهامبخش معنای زندگی برای دانشجویان، مراجعان و یا کارمندانتان باشید.
این مقاله شامل موارد زیر میشود:
- ۶ الگو و کاربرگ شناسایی ایکیگای شخصی خودتان
- ۴ تمرین برای جلسات مربیگری
- 4 سؤالی که باید از مراجعتان بپرسید
- ابزارهای سایت روانشناسی مثبت positivepsychology.com
ایکیگای هم یک مفهوم است و هم یک روش زندگی. این رویکرد ژاپنی که به زندگی معنادار میپردازد بسیار ساده است، اما با این حال تأثیرات چشمگیری بر زندگی دارد. ایکیگای در ژاپن تدریس نمیشود؛ بلکه غیرمستقیم یاد گرفته میشود. وقتی با تمام وجود در کاری که انجام میدهیم حضور داریم و از آن لذت میبریم، ایکیگای در زندگی ما جاری است.
هر فرد باید مسیری را پیدا کند که به شادی، کنجکاوی و اشتیاق برسد (میتسوهاشی، ۲۰۱۸).
شناسایی ایکیگای شخصی مستلزم پشتکار و اصلاح مستمر است. با این حال، الگوهای زیر کمکتان میکند تا بر کارها، رفتارها و نحوهی ارتباطتان با جهان هستی تأمل کنید.
شناسایی ایکیگای شخصی
ایکیگای به معنای هدف و دلیلی است که برای زندگی دارید. یکی از رویکردهای رایج غربی برای جستجو و نمایش این خودشناسی عمیق، استفاده از نموداری است که چهار پرسش کلیدی را شامل میشود (گارسیا و میداشز، ۲۰۱۸):
- آنچه دوست دارید
- آنچه در آن توانایی دارید
- آنچه جهان به آن نیاز دارد
- آنچه بهازایش میتوانید پول دریافت کنید
با استفاده از ابزار یافتن ایکیگای شخصی و پاسخ به این پرسشها، میتوانید نمودار ایکیگای خود را تکمیل کنید و کارهایی را شناسایی کنید که شما را به زندگی هدفمندتری میرسانند.
بازآفرینی شغلی
برای نزدیکترشدن به ایکیگایتان نیازی به تغییر شغل ندارید (میتسوهاشی، ۲۰۱۸).
در عوض، میتوانید با ایجاد تغییرات جزئی در کارهایی که انجام میدهید و نحوه انجام آنها، نقش کنونیتان را به گونهای بازآفرینی کنید که برای دیگران سودمند باشد و شما نیز از کاری که انجام میدهید لذت ببرید.
اما ابتدا باید بدانید که چگونه وقت خود را میگذرانید.
با استفاده از کاربرگ بازآفرینی شغلی، میتوانید فعالیتهای روزانه خود را ثبت کنید.
وقتی متوجه میشوید که زمان خود را چگونه سپری میکنید، ممکن است شگفتزده یا حتی کمی ناامید شوید.
آیا وقت خود را صرف ارتباط با دیگران میکنید و با شور و اشتیاق کارهایتان را انجام میدهید؟ یا درگیر امور روزمره بیحاصل هستید؟
آیا میتوانید زمان صرف شده برای انجام کارهای بیفایده را کاهش دهید یا آنها را با کارهای لذتبخش و مفید جایگزین کنید؟
ببینید چگونه میتوانید وقت بیشتری را صرف کارهایی کنید که برای شما جذابتر هستند و چطور میتوانید با تغییر کارهایی که جذابیت درونی برای شما ندارند، حس خوشحالی، انگیزه و علاقه بیشتری در خود ایجاد کنید.
هدف بازآفرینی شغلی این است که از طریق تجربیات جاریتان، کارهایتان را با خلاقیت و لذت بیشتری انجام دهید و ارتباط خود با دیگران را نیز قویتر کنید (میتسوهاشی، ۲۰۱۸).
با حرکت به سمت ایکیگای خود، تغییرات کوچکی که ایجاد میکنید، بهتدریج تأثیر چشمگیری بر احساس موفقیتتان خواهد داشت.
جهت دریافت مشاوره از طریق لینک روبرو وقت اتاق مشاوره دریافت نمایید. | وقت اتاق مشاوره
تقویت ایکیگای در محل کار
ایکیگای به همه جنبههای زندگیمان مرتبط است، اما نقش قابلتوجهی در محیط کارمان بازی میکند.
با استفاده از ابزار تقویت ایکیگای در محل کار، میتوانید به این پرسشها پاسخ دهید:
- در چه کاری توانایی دارید؟
- به انجام چه کاری علاقهمند هستید؟
- جهان به چه چیزی نیاز دارد؟
- شما (یا سازمان) برای بازار کارتان به چه چیزهایی نیاز دارید؟
بهمنظور اینکه ایکیگای به سرانجام برسد، باید بین نیازها، ارزشها و علاقهمندیهای سازمان، کارمندان و مشتریان تعادل برقرار شود.
رسیدن به چنین حالتی و تداوم آن راحت نیست و فقط از طریق تأمل و طرح پرسشهای مناسب امکانپذیر است.
شناسایی ایکیگای خودتان
محدود کردن ایکیگای به حرفه و امرار معاش نگرش نادرستی است. (میتسوهاشی، ۲۰۱۸). بهکارگیری ایکیگای در زمینهی شغلی بسیار مفید است؛ ولی باید در نظر داشت چهار دایرهای که اشتراکشان برای شناخت این مفهوم استفاده میشود محدود نیست.
این برداشت از ایکیگای بهطور ذاتی اشتباه نیست؛ اما در مفهوم آن محدودیت ایجاد میکند. بهعقیدهی ژاپنیها، ایکیگای را علاوه بر کار میتوان بهراحتی برای تفریحاتی همچون ماهیگیری، دیدار با دوستان و یا لذت نوشیدن یک جام شراب به کار برد (میتسوهاشی، ۲۰۱۸).
میتسوهاشی یافتن و شناخت ایکیگای را همچون شروع یک ماجراجویی ناشناخته توصیف میکند که شما را به جایی فراتر از انتخاب حرفه میرساند و به همهی جنبههای زندگیتان میپردازد.
شناخت ایکیگای شخصیتان بهمفهوم شناسایی ارزش و شادی در تمام لحظههای عبور از سفر بزرگ زندگی است. خود را به زمان حال محدود نکنید، بلکه به جستجوی سرنخها در گذشته بپردازید. به احتمال زیاد، ایکیگای شما از اولین سالهای مدرسه و پس از آن آشکار بوده و با غربال خاطراتتان قابلبازیابی است. (میتسوهاشی، ۲۰۱۸).
پیش از تکمیل هر جدول، دربارهی پرسشهای کاربرگ شناسایی ایکیگای خود تأمل کنید. سپس پاسخها را بازنگری کنید و ببینید از آنها چه برداشتی میتوانید برای دستیابی به ایکیگای خود داشته باشید.
آیا میتوانید موضوعات و تفریحاتی را که برایتان مهم بودند شناسایی کنید؟
آیا الگوهای گذشتهی شما در اکنونتان نمایان است؟
تأملی بر روی تضادها
با استفاده از کاربرگ تأمل بر روی تضادها متوجه میشوید فعالیتهایتان کجا متمرکز شده است.
آیا بیشتر فعالیتهایتان بر زمان حال تمرکز دارد یا گذشته؟
آیا سرگرمیها، تفریحات و سایر فعالیتهایتان را بهتنهایی انجام میدهید یا با دیگران؟
در ارتباطتان با دیگران بیشتر بخشنده هستید یا گیرنده؟ آیا میتوانید بین این دو تعادل ایجاد نمایید؟
نگرشتان نسبت به زندگی گشوده است یا غیرمنعطف؟
آیا فقط منطقی فکر میکنید یا اینکه احساساتتان نیز درگیر است؟
آیا علاوه بر افراد ناشناس به نزدیکانتان هم کمک میکنید؟
آیا با پشتکار اهدافتان را دنبال میکنید یا منتظر میمانید که بهخودی خود رخ دهند؟
آیا میتوانید بیشتر بر دنیای بیرون تمرکز کنید و علاوه بر پذیرش احساساتتان، نگرش خود را هم تغییر دهید؟
تمرکز بر روی چیزهای کوچک
یکی از اصول و اهدافی که ایکیگای بر آن بنا نهاده شده است، شناسایی و تجربهی لذتبردن از چیزهای کوچک است (موگی، ۲۰۱۸).
برای این کار باید ذهنآگاه باشیم (حضور در لحظه) و هر کاری را با دقت و همراه با کنجکاوی انجام دهیم.
تجربهی اوج یا ایکیگا را در هر کاری میتوان یافت، از بررسی صورتحساب گرفته تا نوشیدن چای (چیکسنت میهای، ۲۰۰۰؛ موگی، ۲۰۱۸).
خیلی زود متوجه میشوید که هیچ چیز بیاهمیت نیست و میتوانید از سادهترین کارها هم لذت ببرید.
با استفاده از کاربرگ تمرکز بر چیزهای کوچک میتوانید به فعالیتهای بهظاهر یکنواخت روزمره دقت کنید و در نتیجه به ایکیگایتان نزدیکتر شوید و حضور در لحظه و درگیرشدن را بهتر احساس کنید.
حضور در لحظه را میتوان با تمرکز و توجه بر جنبههای حسی هر فعالیت تقویت کرد. تمرکز بر حواس بساوایی، بویایی، چشایی، بینایی و شنوایی باعث میشود که آرام و رها شوید تا از لحظه لذت ببرید.
۴ تمرین برای جلسات مربیگری
ایکیگای بیشتر به مسیر مرتبط است تا به مقصد. علاوه بر این، ایکیگای به حرکت نیاز دارد، نه سکون و همراهی لازم دارد، نه فاصله.
در جلسههای مربیگری با مراجع میتوانید تمرینهای زیر را انجام دهید یا از آنها بهعنوان تکلیف استفاده کنید تا در جلسهی بعد دربارهشان بحث کنید.
آمادگی برای ایکیگای
طبق نظر تیم تاماشیرو (۲۰۱۹) افراد باید برای ایکیگای آماده شوند.
برای آمادهکردن شرایط تغییر به این نکات توجه کنید (تاماشیرو، ۲۰۱۹):
- به خاطر بسپارید که هویت شما را کارهایتان تعیین میکند نه شغلتان.
- لذت را جدی بگیرید.
- آنچه از آن لذت میبرید شناسایی کنید. با این کار میتوانید سایر فعالیتهای لذتبخش را برای خودتان پیدا کنید.
اگر ایکیگای خود را نشناسیم چه اتفاقی می افتد
حتی پس از تکمیل اولیه کاربرگهای ایکیگای این احتمال وجود دارد که افراد حس مبهمی نسبت به ایکیگای خود داشته باشند و این موضوع اصلاً تعجب ندارد. زیرا ما معمولاً بدون توجه از کنار امور میگذریم و زندگی را پشتسر میگذاریم و در انجام کارهایمان به معنا و ارزش آنها هیچ توجهی نداریم.
با مراجع خود دربارهی کارهای زیر گفتگو کنید و آنها را به انجام تمرینات ترغیب کنید:
- کارهایی در حق دیگران انجام دهید.
نگرش توجه به خود را تغییر دهید و در عوض بیشتر به فکر دیگران باشید.
- مراقبه و ذهنآگاهی را تمرین کنید.
در این زمینه حتی صرف زمان کوتاه و تلاش مختصر هم نتایج مثبتی بههمراه خواهد داشت.
- مدت زمان بیشتری را با افراد خانواده و دوستان بگذرانید.
تقویت و استحکام روابط نقش بسیار مهمی در شادمانی و بهروزی دارد.
- شناسایی و تعیین اهداف
تعیین اهداف روشن و تلاش برای رسیدن به آنها موجب تقویت انگیزه میشود.
نتایج هریک از این کارها را در جلسهی بعدی مرور کنید.
انتظار دیگران از شما چیست؟
تفکیک احساسات دیگران از احساسات خودمان کار آسانی نیست؛ بهویژه وقتی که تحتتأثیر روابط بلندمدت با افرادی مانند والدین و یا خواهر و برادرمان هستیم.
از مراجع خود بخواهید که انتظارات مهم دیگران از آنها را بنویسد. سپس دربارهی این انتظارات و همچنین نیازها، آرزوها و امیال خودشان بحث و گفتگو کنید.
به مراجعتان یادآوری کنید که ارزشها و معنای زندگیشان کاملاً فردی و درونی است و اهمیت آنها به این است که شخصی و درونی هستند.
شناسایی و بررسی دشمنان ایکیگای
در جلسات مربیگری باید به مراجع خود یادآوری کنید که در شناخت و رسیدن به ایکیگای با دشمنان زیادی روبرو میشوند (تاماشیرو، ۲۰۱۹).
مراجع با استفاده از کاربرگ شناسایی و بررسی دشمنان ایکیگای و تأمل بر ترسها و نگرانیها میتواند از اثرات منفی هر یک از این موارد آگاهی پیدا کند.
میتوانید ببینیدکه برخی ترسها بیپایه هستند و برخی دیگر قابل مدیریت. این ترسها عبارتاند از:
- ترس از شکست
- ترس از موفقیت
- ترس از اینکه دیگران چه فکری میکنند
- ترس از سختیکشیدن
نامگذاری، یادداشتکردن و درمیانگذاشتن ترسها و نگرانیها با دیگران میتواند دگرگونکننده باشد.
از مراجع بخواهید کاربرگ تکمیلشده را نزد خود نگه دارد. سپس در جلسهی بعد ببینید که تا چه اندازه یاد گرفتهاند بر ترسشان غلبه کنند.
4 پرسشی که میتوانید از مراجعتان بپرسید
شناسایی ایکیگای کار آسانی نیست و با صرف وقت و تلاش به نتیجه میرسد.
پرسشهای زیر به چهار نکتهی اصلی اشاره دارد: (کارهایی که از انجامشان لذت میبرید، آنچه در آن مهارت دارید، آنچه جهان هستی به آن نیاز دارد، بابت چه کاری میتوانم دستمزد دریافت کنم):
1: چه کارهایی را دوست دارید؟
- از چه کاری هیچ وقت خسته نمیشوید؟
- چه مواقعی خیلی خوشحال هستید؟
- هنگام انجام چه کاری گذر زمان را متوجه نشدید؟
- در گذشته چه کاری شما را سر شوق آورده است
- چه کاری را حاضرید بدون دریافت دستمزد انجام دهید؟
۲: در چه کاری مهارت دارید؟
- دیگران برای چه کاری از شما کمک میگیرند؟
- مهارتها و استعدادهای ذاتی شما چه هستند؟
- در چه کاری بدون تلاش برتری دارید؟
- کدام بخش از شغلتان برایتان آسان است؟
- در محافل اجتماعی، محل کار و بین مردم در چه کاری سرآمد هستید؟
۳: در ازای چه کاری میتوانید دستمزد دریافت کنید؟
- اگر شغل کنونی خود را نداشتید، چه کاری انجام میدادید؟
- آیا با این کار میتوانید در درازمدت امرار معاش کنید؟
- رقابت برایتان چه معنایی دارد؟ میتوانید به موقعیتی مناسب برسید؟
- به چه کارها و شغلهایی یا چه منصبهایی علاقهمندید؟
- آیا از شغل فعلیتان درآمد خوبی کسب میکنید؟
۴: جهان به چه چیزی نیاز دارد؟
- چه کار میتوانید برای دیگران انجام دهید که برایشان معنادار باشد؟
- تمایل به حل کدام یک از مشکلات اجتماعی دارید؟
- آیا کارتان در ده سال آینده هم معتبر خواهد بود؟
- جهان چه کمبودی دارد؟
- چگونه میتوانید نقش پررنگتری در جامعه ایفا کنید؟
با توجه به الگوی پاسخهایتان نکات مفید یا بیفایده برای ایکیگایتان را شناسایی کنید.
ابزارهای سایت روانشناسی مثبت
شما و یا مراجعتان میتوانید با پاسخ به پرسشهای چهارگانه نمودار را تکمیل کنید: آنچه دوست دارید، آنچه در آن توانمندی دارید، آنچه جهان هستی به آن نیاز دارد و آنچه در ازایش میتوانید دستمزد دریافت کنید.
چندین ابزار دیگر نیز در دسترس است تا مراجعتان بتواند ارتباط خود با شغلش را بازنگری کند و با کمک ابزارهای ذهنآگاهی بر جزئیات تمرکز داشته باشد.
رزومه بر پایهی توانایی: اگر به تغییر نقشتان فکر میکنید، ارزشش را دارد که نخست تمرینهای رزومه بر پایهی توانایی را انجام دهید.
رویکرد کار آزاد کمکتان میکند که نگرش فعالانهتری به شغلتان داشته باشید و نسبت به آن منفعل نباشید.
خود انتقادی برای شرح شغل این امکان را فراهم میکند که انتقادهایی را که به خود دارید، از دید دیگران بررسی کنید.
ابزار همدلیباخود به شما میآموزد که چگونه با خود مهربان باشید و بر روی چیزهای کوچکی که در زندگی برایتان مهم است تمرکز کنید.
کاربرگ بازی طبیعت که ساده اما عمیق است با نیروی شفابخش طبیعت آشنایتان میکند. در این زمینه، حضور ذهن بسیار ارزشمند است.
با آگاهی از تنفس، بهطرز شگفتانگیزی حضور در لحظه را حس میکنید و به ایکیگای خود نزدیک میشوید.
علاوه بر این ابزارهای سودمند، از مقالات الهامبخش زیر هم میتوان استفاده کرد:
- ۳۵ نقل قول ایکیگایی که الهامبخشاند و به تأمل وادارتان میکنند.
- ۵ کتاب برتر ایکیگای برای زندگی معنادار (همراه با خلاصه)
- یافتن ایکیگای: هشت پرسشنامه و آزمون
نتیجه گیری
زندگی سالم و طولانی ژاپنیها احتمالاً ناشی از طرز فکر، نگرش و ایکیگای آنهاست (گارسیا و میداشز، ۲۰۱۸).
ایکیگای افراد را به تمرکز بر هدف نهایی زندگیشان و لذت بردن از زندگی در حال حاضر تشویق میکند (میتسوهاشی، ۲۰۱۸). کنجکاوی یکی از کلیدهای اصلی است؛ هر کار باید با اشتیاق و توجه به جزئیات کامل انجام شود.
پرداختن به ایکیگای، سعادتمندی و یافتن هدف زندگی را برای همهی ما ممکن میسازد. ایکیگای بهعنوان قطبنما در تصمیمگیری به ما کمک میکند، اعتماد به نفس و اطمینان ایجاد میکند و به ما این امکان را میدهد که با نگاهی به گذشته، شاهد زندگی پرمعنایی باشیم.
زمانی که موفق به تعریف و تعیین ایکیگای خود میشویم، مزایایی به دنبال خواهد داشت که در صورت ترکیب با روانشناسی مثبت، میتواند به راهبردی عملی برای دستیابی به سلامت جسم و روان تبدیل شود (موری و همکاران، ۲۰۱۷).
با تمرین و استفاده از کاربرگها و الگوهای این مقاله، میتوانید زندگی خود و مراجعتان را با افزایش معنا بهبود بخشید.
ایکیگای در شیوهی زندگی مدرن نقش مهمی دارد، چه از نظر فردی، چه سازمانی و حتی جهانی. اگر بهطور گستردهتری به کار گرفته شود، قابلیت تغییر رفتارها را دارد و میتواند در مواجهه با بحرانهای آینده، به ما قدرت و الهام بخشد.
امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. فراموش نکنید که سه تمرین ارزش و معنای زندگی را دانلود کنید.
در صورت تمایل به یادگیری بیشتر، کلاسهای پیشرفتهی ارزش و معنای زندگی به شما کمک خواهند کرد تا درک بهتری از دانش پایهای ارزش و معنای زندگی پیدا کنید. این کلاسها به شما الهام میدهند تا در سطحی عمیقتر به ارزشهایتان پی ببرید و در ایجاد احساس معناداری در زندگی مراجعان، دانشجویان و کارمندانتان خبرهتر شوید.
کلید واژه ها
- ایکیگای اصطلاحی ژاپنی است که از ترکیب دو واژهی ایکی بهمفهوم «زندگی» یا «زنده» و گای بهمعنی «ارزش» یا «فایده» به وجود آمده است و بهمعنی چیزی است که به زندگی ارزش، معنا و هدف میبخشد.
- Finding Your Ikigai tool
- Strengthening Ikigai in the Workplace
- Subjective
- The Freelancer Approach
- mindfulness
