فهرست مطالب | [نمایش]
تفاوت پارانویا و پارانوئید چیست؟
پارانویا و پارانوئید یک روند فکری است که به بی اعتمادی و سوءظن غیر منطقی به دیگران منجر می‌شود. این وضعیت دارای درجات مختلفی است که می‌تواند از خفیف تا شدید و آزاردهنده متفاوت باشد. این افراد تصور می‌کنند که دیگران همواره در پی آسیب رساندن یا ناراحت کردن آنها هستند و همیشه خود را در معرض تهدید می‌بینند. این افراد حتی اگر هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای وجود نداشته باشد، همیشه مشکوک هستند و نمی‌پذیرند که پارانوئید هستند، زیرا به شدت به درستی افکار و احساسات خود اطمینان دارند.
افکار این افراد به گونه‌ای است که تصور می‌کنند دیگران در پی آزار یا توطئه علیه آنها هستند، از دنیای بیرون به شدت هراس دارند و هیچ‌گاه احساس آرامش نمی‌کنند. این نوع افکار در بین مردم عادی بسیار شایع است و معمولاً موقتی و بی‌ضرر هستند. پارانویا همیشه یک بیماری یا اختلال نیست و بسیاری از افراد در مدت زمان کوتاهی آن را تجربه می‌کنند. در موارد شدید، به عنوان بیماری بالینی پارانوئید یا اختلال شخصیت پارانوئید شناخته می‌شود. اگر چنین مواردی را در خود بررسی کرده اید بهتر است با مشاور یا روانشناس متخصص ارتباط بگیرید و مشکل خود را با او مطرح نمایید.
پارانوئید چیست؟
اختلال شخصیت پارانوئید یک اختلال شایع است که حدود ۲ تا ۵ درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به این اختلال همیشه مشکوک و نسبت به دیگران بی‌اعتماد هستند. قربانیان اختلال شخصیت پارانوئید همیشه به دنبال تهدیدهای پنهان هستند و بی‌اعتمادی و بدبینی آنها مانع از اعتمادشان به دیگران می‌شود. به همین دلیل است که افراد پارانوئید از دوستی‌های نزدیک دوری می‌کنند، ناگهان نسبت به دیگران عصبی یا پرخاشگر می‌شوند و آنقدر نسبت به دیگران بی‌اعتماد و بدبین می‌شوند که نمی‌توانند کار خود را به خوبی انجام دهند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید همیشه آماده کشف اهداف بد دیگران هستند. دلایل سطحی و غیرمنطقی خود را می‌آورند، معتقدند باید در مقابل افرادی که آنها را بدخواه می‌نامند از خود دفاع کنند و بنابراین معتقدند که باید کنترل شدیدی بر دیگران داشته باشند و دیگران را مسئول تمام مشکلات زندگی خود بدانند.
تفاوت پارانویا با پارانوئید
در واقع پارانویا به عنوان ویژگی‌های شخصی تعریف می‌شود که باعث می‌شود افراد نسبت به همه احساس بی‌اعتمادی کنند و خود را از هر نظر در معرض تهدید ببینند و همه رفتارها و گفتارها را هدف قرار دهند و بنابراین رفتار آنها دلیل محکمی برای اثبات آن در مقابل خود نیست. آنها دنیای بیرون را مکانی ناامن می‌بینند. پارانوئید در واقع یک اختلال شخصیتی است که با پارانویا همراه است و فرد را درگیر پارانویا می‌کند، البته ویژگی‌های دیگر و عوارض مربوط به پارانویا را نیز شامل می‌شود. از اختلال شخصیت پارانوئید، اختلال پارانوئید هذیانی و اسکیزوفرنی پارانوئید که همه شامل موارد پارانوئید می‌شود.
جهت دریافت مشاوره از طریق لینک روبرو وقت اتاق مشاوره دریافت نمایید. | وقت اتاق مشاوره
علل اختلال شخصیت پارانوئید
شواهد کمی مبنی بر ژنتیکی بودن اختلال شخصیت پارانوئید وجود دارد، اگرچه برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این اختلال ممکن است در بستگان افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کمی شایع‌تر باشد. به نظر می‌رسد ارتباطی بین اختلال شخصیت پارانوئید و اسکیزوفرنی وجود دارد، اما ماهیت دقیق آن نامشخص است. روانشناسانی که به افکار خود فرد مبتلا اشاره می‌کنند، مورد حمله قرار می‌گیرند. این نوع نگاه به جهان و اطرافیان، نگرش ناهماهنگی است، اما به نظر می‌رسد که بر تمام جنبه‌های زندگی آنها تأثیر می‌گذارد. دلیل این افکار و تفسیرها مشخص نیست، اما برخی از روانشناسان معتقدند که ریشه در دوران کودکی دارد، مثلاً ممکن است والدین به آنها گفته باشند تمرکز کنید تا اشتباه نکنید و به آنها تلقین کرده باشند که با آنها متفاوت هستند.
عوامل فرهنگی نیز ممکن است در اختلال شخصیت پارانوئید نقش داشته باشند
برخی از گروه‌های مردم مانند زندانیان، پناهندگان، ناشنوایان و سالمندان به دلیل تجارب منحصربه‌فردشان در برابر این اختلال آسیب‌پذیر هستند. فرض کنید شما به یک کشور خارجی مهاجرت کرده‌اید و با زبان و آداب و رسوم جامعه جدید مشکل دارید، در چنین شرایطی ممکن است موضوعات کوچک و کاملاً عادی برای شما توهین به نظر برسد، مثلاً وقتی چند نفر آهسته صحبت می‌کنند و می‌خندند، با خودتان فکر کنید آنها اینگونه می‌خندند، که می‌تواند باعث ایجاد نوعی بدبینی پارانوئیدی شود.
سایر عوامل موثر :
- زندگی در یک خانواده کم‌درآمد
- جدایی و طلاق والدین
- طلاق شخص از همسرش
- ازدواج نکردن
دلایل ابتلا به پارانویا
متخصصین و روانپزشکان علت اصلی را ژنتیک و وراثت می‌دانند و البته علاوه بر عوامل ژنتیکی، مصرف مواد مخدر مانند خانواده آمفتامین، قرص‌ها و روانگردان‌های ماری جوانا، کوکائین، الکل و… نیز در ابتلا به این بیماری نقش بسزایی دارند و همچنین بیماری‌هایی که مغز را درگیر می‌کنند مانند آلزایمر، سکته مغزی، تومورهای مغزی، بیماری هانتینگتون، تومورهای مغزی و… عوامل دیگری مانند استرس شدید و نگرانی‌های دائمی نیز دخیل هستند. آسیب عاطفی در بد رفتاری دوران کودکی و خشونت والدین چه با یکدیگر و چه با فرزندان، سابقه بیماری روانی خانوادگی، ضربه یا تصادف، سوء استفاده‌هایی از دوران کودکی یا بزرگسالی نیز در این بیماری بسیار دخیل هستند که البته اگر در سنین نوجوانی و نوجوانی شناخته شوند، در روند درمان افراد بسیار تسریع خواهد شد.
علائم پارانودئید چگونه است؟
افراد مبتلا به این اختلال اغلب عجیب به نظر می‌رسند.
- فرد فکر می‌کند که دیگران بدون دلیل موجه به او سوء استفاده می‌کنند، فریب می‌دهند یا به او آسیب می‌زنند.
- ذهن فرد دائماً درگیر شک و تردیدهای ناموجه در مورد امانتداری و وفاداری دوستان و همکاران است.
- آنها نمی‌خواهند به او صدمه بزنند زیرا او بی دلیل می‌ترسد که اطلاعاتی که به اشتراک می‌گذارد علیه او استفاده شود.
- کلماتی را که برای دیگران بی‌معنی و مهربان و اتفاقات کاملاً خنثی هستند، تحقیرآمیز یا تهدیدکننده می‌داند.
- همیشه کینه را حفظ می‌کند، توهین و احساسات جریحه دار و انتقاد را نمی‌بخشد.
- به سرعت حملاتی را که برای دیگران آشکار نیست متوجه شخصیت و شهرت خود می‌شود و در برابر عصبانیت یا تلافی سریع واکنش نشان می‌دهد.
- مکرراً بدون توجیه منطقی به وفاداری همسر یا نامزد خود شک می‌کند.
علائم فیزیکی
- میل جنسی آنها تغییر می‌کند
- کاهش یا افزایش وزن
- بی‌خوابی
- خستگی
- تحریک‌پذیری
علائم پارانویا چیست؟
- توهم بینایی و شنوایی
- انزوا و مشکل در برقراری ارتباط صمیمانه
- احساس محدودیت و تحقیر
- افسردگی، بی‌قراری و بی‌مسئولیتی
علائم پارانویا بسته به شدت درگیری ضعیف و قوی هستند که عبارتند از:
- ناراحتی و عصبانیت سریع
- عدم اعتماد به دیگران
- تندخو بودن و عدم تحمل هرگونه نقد انتقادی
- تفسیر نادرست از نظرات دیگران و برداشت‌های خصمانه از اظهارات ساده و دوستانه
- حالت تدافعی و آماده برای شروع بحث و ناتوانی در کنار آمدن با شرایط
- ناتوانی در بخشش و فراموش کردن
- سوء ظن به افرادی که بر علیه شخصی توطئه و تهمت می‌زنند
- توهم مفروضات خائنانه و وحشیانه و اعتقاد به اینکه تمام دنیا سعی در آزار او دارند.
- مشکلات در روابط و ازدواج
جهت دریافت مشاوره از طریق لینک روبرو وقت اتاق مشاوره دریافت نمایید. | وقت اتاق مشاوره
اختلال شخصیت پارانوئید
اختلال شخصیت پارانوئید زمانی است که فرد کنترل و کنترل رابطه را به صورت بیمارگونه به دست می‌گیرد و برای استقلال طرف مقابل ارزشی قائل نیست و انواع شک و تردیدها در مورد شریک زندگی خود را عادی می‌بیند و این احساس را به دیگران منتقل می‌کند که گویی دیگران توطئه می‌کنند، اطلاعات به اشتراک می‌گذارند و به همین دلیل دائماً در حالت تدافعی قرار می‌گیرند و نمی‌توانند درک کنند که چه چیزی در ذهن آنها می‌گذرد.
انواع پارانویا
- پارانویا حاد
- پارانویا مزمن
- پارانویا بدخیم
در بسیاری از مواقع این دو معادل یکدیگر در نظر گرفته می‌شوند، اما این صحیح نیست و در واقع با هم تفاوت دارند. پارانویا نوعی تفکر است که یک بیماری روانی خاص نیست، اما اگر خیلی شدید باشد، می‌تواند خطرناک باشد و منجر به بیماری‌هایی مانند اختلال شخصیت پارانوئید شود که بر تمام ابعاد زندگی فرد تأثیر می‌گذارد.
پارانوئید
نوعی بیماری روانی است و اختلالات شخصیتی است که به سه دسته تقسیم می‌شود: اختلال شخصیت پارانوئید، اختلال هذیانی پارانوئید و اسکیزوفرنی پارانوئید.
درمان پارانویا
- از آنجایی که بیشتر افرادی که دچار پارانویا می‌شوند، بسیار منزوی می‌شوند، درمان‌های روانشناسی و گفتار درمانی به صورت فردی یا گروهی به این افراد توصیه می‌شود و معمولاً طول درمان آنها طولانی‌تر است. در عین حال می‌توان از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی استفاده کرد.
- افراد مشکوک از مشارکت در جلسات درمانی خودداری می‌کنند و به همین دلیل دوره درمان طولانی‌تر است و برای رسیدن به نتیجه باید تلاش بیشتری کرد.
- روان درمانی: تکنیک‌هایی مانند رفتار درمانی شناختی و روان درمانی پویشی کوتاه مدت، روانکاوی و درمان شناختی رفتاری.
درمان اختلال شخصیت پارانوئید
درمان اختلال شخصیت پارانوئید دشوار است زیرا افراد مبتلا به این اختلال در ابتدا نمی‌پذیرند که نیاز به درمان دارند و بسیار مقاوم هستند. هیچ داروی خاصی برای درمان اختلال شخصیت پارانوئید وجود ندارد، اما گاهی اوقات پزشک داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی یا ضد روان‌پریشی را برای افراد مبتلا به این اختلال تجویز می‌کند.
سخن پایانی
هیچ بدبینی یا تردیدی را نمی توان پارانوئید یا پارانویا در نظر گرفت زیرا این ویژگی ها همه این علائم را شامل نمی شود، درمان بیمار به تمایل بیمار به پذیرش درمان بستگی دارد و بیماری اثرات مخربی بر زندگی روزمره و روزانه فرد خواهد داشت. زندگی اجتماعی. و شغلی که بر افرادی که تحت درمان قرار می گیرند تأثیر مثبت خواهد داشت و در مقایسه با مشکلات سالم تر هستند.
امیدواریم با خواندن مقاله (تفاوت پارانویا و پارانوئید چیست + هر آنچه که باید بدانید) کمی از سوالات ذهن شما را پاسخ داده باشیم.
